«Είναι θαύμα που η φαντασία των μαθητών επιβιώνει από τα κλισέ της επίσημης εκπαίδευσης» - Άλμπερτ Αϊνστάϊν
Παρασκευή 27 Μαΐου 2016
Tο «ανθρωπιστικό» πρόσωπο του κράτους του Ισραήλ
ή
το κατάμαυρο πρόσωπο του φασισμού
Όταν το λιοντάρι με το όνομα Cecil
εκτελέστηκε από έναν Αμερικανό κυνηγό, ο οποίος στη συνέχεια, για την απόδειξη της
«γενναιότητάς» του, πήρε και μια selfie με το νεκρό λιοντάρι, το διαδίκτυο
σχεδόν έσπασε, καθώς ο κόσμος καταδίκασε αυτή την πράξη ωςβάρβαρη. Εδώ βλέπουμε έναν ισραηλινό έποικο με υπερηφάνεια και γελώντας
να φωτογραφίζει το πτώμα ενός άοπλου εκτελεσμένου Παλαιστίνιου. Ένα φρικτό τρόπαιο
για το Facebok και το twitter τους. Ταυτόχρονα οι υπόλοιποι εμφανιζόμενοι στην
φωτογραφία αντιδρούν σαν αυτό να είναι κάτι το συνηθισμένο. Αυτό είναι το «ανθρωπιστικό»
πρόσωπο του κράτους του Ισραήλ! Είναι πραγματικά τρομερά ανησυχητικό το μίσος
και η απανθρωπιά που σπέρνεται στις ψυχές αυτών των ανθρώπων. Ως πότε θα
αδιαφορούμε;
Κάποιες σκόρπιες σκέψεις μετά την θεατρική μας παράσταση, για το σχολειό και το θέατρο.
Λίγες μέρες πέρασαν από τη βραδιά
της Τετάρτης 20 Απριλίου, που με τους μαθητές μου ανεβάσαμε «Το μοιρολόγι της
φώκιας» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη και «Το φαινόμενο της πεταλούδας» του Μαχμούντ
Νταρουίς, μια παράσταση για το προσφυγικό, για τον πόνο των φτωχών και
καταφρονεμένων αυτού του άδικου κόσμου και σκαλίζω στο χαρτί κάποιες πρώτες
σκέψεις, προβληματισμούς και συναισθήματα.
«Φως, περισσότερο φως», έλεγε ο
Γκαίτε λίγο πριν περάσει στην αιωνιότητα (“Mehr Licht!”). Φως, περισσότερο φως
έχει ανάγκη και ο κόσμος, η κοινωνία και κατά συνέπεια και το δημόσιο σχολείο.
Το σχολείο, το έμψυχο δυναμικό του, η φωνή του, τα παιδιά, έχουν ανάγκη το «φως» της δημιουργίας, της
καλλιέργειας, της συλλογικότητας, της πολιτιστικής ανύψωσης, της κριτικής
σκέψης, που για να καλλιεργηθεί χρειάζεται πρώτα απ’ όλα την αμφισβήτηση, την
έρευνα, τον αναστοχασμό, σε ατομικό αλλά κυρίως συλλογικό επίπεδο. Έτσι
θα αγαπήσουν και την ίδια τη μάθηση, θα την αντιληφθούν ως αναγκαιότητα, ως ταξίδι
συλλογικό αλλά και ατομικό που οδηγεί στη γνώση και μέσω αυτής, στην
απελευθέρωση του καθενός. Ποιος άραγε μπορεί να τα προσφέρει όλα αυτά, αν όχι η τέχνη και
εν προκειμένω η τέχνη του θεάτρου;
Η διδασκαλία της τέχνης μέσα στα
σχολεία, και ιδιαιτέρως της τέχνης του θεάτρου, είναι αναγκαία. Το παιδί γίνεται
καλύτερος άνθρωπος, εξευγενίζεται, μαθαίνει την κλήση του, την κληρονομιά την
δική του και των άλλων. Μόνο έτσι αντιλαμβάνεται, κατανοεί, συναισθάνεται, σέβεται,
ιδίως εδώ, στη χώρα μας, που αποτελεί γεωγραφικό σταυροδρόμι τόπων και
πολιτισμών, το σύνορο Ανατολής και Δύσης. Το θέατρο περιέχει κοινωνιολογικές
προεκτάσεις και αφορά την κοινωνία και τον πολιτισμό της κάθε χώρας. Θέατρο,
λοιπόν στο σχολείο, για τον άνθρωπο, για την κοινωνία, τον πολιτισμό, την
πρόοδο.
Κάθε τέτοια δραστηριότητα πρέπει
να αγκαλιάζεται και να υποστηρίζεται από σύσσωμη την σχολική κοινότητα, γιατί
αποτελεί πρωτίστως τον κόπο και την προσπάθεια των μαθητών, αυτοί είναι οι
πρωταγωνιστές, αυτοί εισπράττουν το χειροκρότημα, αυτοί έχουν ανάγκη την
επιβράβευση και την ενθάρρυνση, να συνεχίσουν, να λάμπουν και να αποτελούν
αντικείμενο μίμησης.Κάθε τέτοια
δραστηριότητα επικοινωνεί με τον έξω κόσμο, ανοίγει το σχολείο στηντοπική κοινωνία, ανακαλύπτει και ανοίγει
διαύλους με τη γειτονιά, με άλλες συλλογικότητες, συντείνει στηνκοινωνική ώσμωση, απαραίτητη σήμερα
περισσότερο από ποτέ άλλοτε.
Τέλος, μόνο όποιος έχει βιώσει τη
χαρά μιας τέτοιας δημιουργικής διαδικασίας μπορεί ολοκληρωμένα να καταλάβει, τί
μαγευτικό ταξίδι είναι αυτό. Πόσο σαγηνευτικό, γοητευτικό, δημιουργικό,
διαπαιδαγωγικό, αλλά και θεραπευτικό είναι για τους μαθητές, αλλά και για τους
καθηγητές. Μόνο τότε αντιλαμβάνεται κανείς πλήρως τα λόγια του Μπέρτολτ Μπρέχτ:
«Ήρθα κοντά σας σαν δάσκαλος και σαν δάσκαλος θα μπορούσα να φύγω, μα επειδή
μάθαινα, έμεινα». Και κάτι ακόμα
κλείνοντας αυτό το σημείωμα: όταν η ανάγκη έκφρασης και η δημιουργία
μετουσιώνονται σε ένα «όλον», με επίκεντρο τον άνθρωπο και τη ζωή, τη γνώση και την
ελευθερία, τότε ναι ως εκπαιδευτικός νοιώθεις πως έχεις ρίξει ένα γόνιμο σπόρο
για να ανθίσει κάποτε«ένας κόσμος στον
μπόι των ονείρων σου, στο μπόι των ανθρώπων».